Wikang Filipino, ikaw ba ay intelektwalisado?

 

Sa kasalukuyan, ano na nga ba ang kalagayan ng ating wikang Filipino? Ito nga ba ay naging tunay ng intelektwalisado? Maipagpapalagay bang may kakayahan ng pang-intelektwal ang ating wika? Kung ako ang inyong tatanungin, hindi ang aking isasagot.

Bilang isang wika, marami tayong maaaring maging batayan upang hindi maituring na intelektwalisado ang wikang Filipino sa ating bansa. Ang intelektwalisyon ayon kay Sibayan (1988), ang pagbibigay-pabor sa wika upang maging intelektwalisado ito ay walang iba kundi ang mga taong may kakayahang kumontrol dito o hindi naman kaya'y silang mga nagnanais na gumamit nito. Nangangahulugan ang sinabing ito ni Sibayan na sadyang may pangangailangan ang bawat isa na magkaroon ng mga aklat na siyang magagamit upang higit na maunawaan ng iba ang paggamit ng Wikang Filipino. Marami pa rin sa ating mga Pilipino ang nahihirapang unawain at gamitin ng tama ang Wikang Filipino, isa lamang ito sa mga dahilan kung bakit hindi ito maituturing bilang intelektwalisado. Bukod pa rito, maraming hadlang ang kinahaharap ng wikang Filipino upong tuluyang makamit ang intelektwalisyon. Batay kay Tinio (1975), mayroong posibleng hadlang sa tuluyang pagiging intelektwalisado ng ating wika. Ang una, ang iniisip ng mga Pilipino ay walang kakayahang pang-intelektwal ang wikang Filipino. Ang ideyang ito ay nagpapabagal sa tuluyang pagpapalaya ng ating wikang pambansa. Hindi ito kailanman magiging intelektwalisado kung ang ating patuloy na paniniwalaan ay wala itong kakayahan bilang wikang intelektwal. Samantalang, ang ikalawa, may takot o pangamba ang mga Pilipino na mapag-iwanan sa kaunlarang pag-iisip mula sa wikang Ingles. Mababatid na talaga namang malalim ang impluwensiya ng wikang Ingles sa ating mga buhay. Kadalasan, kung mapapansin nating magaling sa Ingles ang ating kapwa Filipino, ang una nating naiisip ay matalino siya at mahusay. Nagiging batayan para sa atin ang kagalingan sa paggamit ng Wikang Ingles upang masabing matalino ang isang tao, ni hindi na natin napapansin ang kaniyang kahinaan sa paggamit ng Wikang Filipino.

 Ngunit dapat nga lang ba tayong matakot? Talaga nga bang mahuhuli tayo sa kaunlaran kung pipilitin nating gawing intelektwalisado ang wikang Filipino? Sa palagay ko'y hindi. Bagaman hindi pa nga tunay kung maituturing na intelektwalisado ang wikang Filipino, mayroon tayong magagawa para rito. Kinakailangan nating magsimula sa pagsusulat ng mga implementasyon o batas gamit ang wikang Filipino. Maaari rin nating dagdagan pa ang mga aklat na ililimbag natin upang higit na mas magamit ang wikang ito. Naniniwala akong kung uunahin nating pagtuunan ng pansin ang ating wika, tuluyan nga nitong makakamit ang kaunlaran. Karapat-dapat itong gamitin bilang wikang panturo, ngunit dapat ring maitatak sa kaisipan ng bawat Pilipino na ito ang ating wika at hindi natin kailangang bumase sa wikang banyaga. Sa kabilang banda, para maganap ang intelektwalisasyon ng Wikang Filipino sa aking larang, kinakailangan ring pansin ng mga eksperto ang ilang terminong hindi madaling maintindihan at maisalin sa Wikang Filipino. Ang tunay na kaganapan ng intelektwalisasyon sa Filipino ay maaari lamang na makamtan kung magagawa nating matugunan ang pangangailangan sa ilan pang mga salita. Bilang konklusyon, tayo ay may sariling bansa na kailangang ipagyaman, mayroon din tayong sariling wika na kailangang palayain at ipaglaban. Nasa ating kamay ang kaunlaran nito, kung nais ng lahat ay kumilos ngayon. Maging isa para sa wikang Filipino, abutin ang intelektwalisyon.

 

Sanggunian:

https://www.slideshare.net/karenmfajardo/intelektwalisasyon-ng-wikang-filipino-73855342

https://prezi.com/p/dzqnbpin-2qb/intelektwalisado-ang-wikang-filipino/?frame=d8398df8c270532093b9a6bc5120b6c66a0c37a3

Hiya: Balakid sa pag-unlad mo Pinas

 

      

Bawat mamayan ay may iba’t ibang paraan kung paano hinaharap ang bawat pagsubok sa buhay. Ang pagiging mahiyain ay pagpapakita ng kawalan ng lakas ng loob at tiwala sa sarili o kadalasan naman, nangangahulugan ito na sila ay hindi pa handang buksan ang kanilang sarili dahil sa takot sa sasabihin ng ibang tao (Paanongabablog, 2016). Ang katangian ng pagiging mahiyain ay likas sa bawat isa, ngunit kapag masyadong mahiyain ang isang tao, nakaaapekto ito sa kaniyang sarili at kaniyang kapaligiran mula sa pamumuhay (Tan, 2022). Ano ng aba ang naidudulot ng pagiging mahiyain sa buhay ng isang tao maging sa pag-unlad ng bansang kinagigisnan nito?

Nagkakaroon ng epekto ang pagkamahiyain sa kumpyansya sa sarili. Ang pagkahilig ng mga taong mahiyain na umiwas sa iba ay maaaring magkaroon ng mas mababang epekto sa kanilang pangkalahatang pakiramdam ng pagpapahalaga sa sarili kapag sinubukan nilang ipakita ang kanilang mga sarili. Sa kabaligtaran, maaaring mayroon ang pagkamahiyain na isang mas malakas na epekto sa kanilang pakiramdam ng pagpapahalaga sa sarili kapag ipinakita nila ang kanilang sarili bilang walang magawa, hindi sigurado, at walang kakayahan. (Bober, Gajewska, Czaprowska, Swiatek & Szczesniak, 2021)

Sa pananaliksik ni Arx (2018), ang pagkamahiyain ay maaaring magkaroon ng negatibong epekto sa pag-aaral. Ayon sa kanya, mayroong kapansin-pansing ugnayan sa pagitan ng pagkamahiyain at mga pananaw ng guro sa malawak na hanay ng mga kasanayan. Ang mga mahihiyaing bata ay tinitignan ng kanilang mga guro na hindi lamang gaanong kasanay sa lipunan, kundi pati na rin bilang mga mag-aaral na hindi gaanong may kakayahan. Gayunpaman, wala siyang nakitang direktang ugnayan sa pagitan ng pagkamahiyain at katalinuhan. Sa kabilang banda, may napakalakas na ugnayan sa pagitan ng pagkamahiyain at tiwala ng mga mag-aaral sa kanilang kakayahan sa paaralan.

Ang pagiging mahiyain nmn sa trabaho ay isa rin sa karaniwang problema. Ayon kay Bernardo Carducci, isang dalubhasa sa pagkamahiyain, 40-45% ng mga nasa hustong gulang ay itinuturing ang kanilang sarili bilang 'mahiyain'. Maaari itong maging isang malaking problema na maaaring ganap na humadlang sa social na pakikipag-ugnayan sa mga kasamahan at makakaapekto sa performans. Sinasabi sa artikulo ni Stapleton, ang resulta ng pagiging mahiyain na tao ay may posibilidad na umiwas sa mga sitwasyong may kinlaman sa pakikipag-ugnayan sa ibang tao. Lalo na kapag nakakakilala ng mga bagong tao o mga taong may awtoridad. Maaari itong magkaroon ng masamang epekto sa paglago ng career o karera, dahil ang paglago ng career ay karaniwang nangangailangan ng pakikipag-ugnayan sa mga bagong tao at direktang pag-uulat sa senior management. Dagdag rito, ang mahiyaing tao ay may kamalayan sa kanilang pag-iwas, kaya't sila ay magpapatalo sa kanilang sarili dahil dito.

Nalaman natin kung ano ang hiya at ang epekto nito sa atin.  Ito ay isang katangian na hinding hindi mawawala sa isang tao.  Mahirap itong hindi pansinin at ipawalangbahala kada ito ay ating mararamdaman. Nagsisimula ito sa pagkabata pa lamang at may mga taong natututunan na unawain ito at kung panoo at kalian nila ito paiiralin. Hindi naman masamang maging mahiyain. Ngunit, hindi porke mahiyain ka ngayon, lagi ka na magiging mahiyain.  Mahalaga na munawaan at matutunan nang bawat isa kung paano ito isantabi kada may mga oportunidad na dumarating sa atin.. Nabanggit kung ano-ano ang mga epekto nito sa atin bilang isang indibidwal. Malaki rin ang magiging epekto nito sa Pag-unlad ng Pilipinas kung patuloy na paiiralin ng bawat tao sa Pilipinas ang hiya o pagkamahiyain. Maraming mga oportunidad na mawawala at mapapalampas. Kada nililimitahan at hinihila mo ang iyong sarili at hindi hinahayaang umunlad, parang ganito rin ang ginagawa mo sa Pilipias. Dapat nating tandaan na “Ang pag-unlad ng Pilipinas ay magsisimula sa bawat isa”.

References:

Arx, E. von. (2021, November 8). "shyness can have a negative effect on learning". BOLD. Retrieved from https://bold.expert/shyness-can-have-a-negative-effect-on-learning/

Bober, A., Gajewska, E., Czaprowska, A., Swiatek, A., & Szczesniak, M. (2021, December). Impact of Shyness on Self-Esteem: The Mediating Effect of Self-Presentation. International Journal of Environmental Research and Public Health. Retrieved from file:///C:/Users/Lenovo/Downloads/ijerph-19-00230.pdf

Paanongabablog. (2016). Ang pagiging mahiyain ba ay hindi maganda?Retrieved from https://paanongabablog.wordpress.com/2016/01/31/ang pagiging-mahiyain-ba-ay-hindi-maganda/?fbclid=IwAR2iKomVnd5y6XJDsu4UnjMHUCpVDojT54TKRamAwDQ9eEXLsZf0WPH8Xcc

Stapleton, S. (2016, January 11). How does shyness in the workplace affect you? SimonStapleton.com | Working. Living. Playing. Retrieved from https://www.simonstapleton.com/wordpress/2016/01/11/how-does-shyness-in-the-workplace-affect-you/

  Tan, C. (2022). Video: SELF TIPS: Paano Maiiwasan Ang Pagiging Negative? | Dealing WithNegativity 2022, Enero. Retrieved from https://tl.everyday-psychology.com/kak-borotsya-s-puglivostyu-page-541404

Katotohanang Hibang

     Nakahawak ako sa teleponong malapit saking tainga habang nakikinig sa utos sa’kin.

    “Basta siguraduhin mong maibibigay mo ang bayong na ‘yan sa boss namin. Nandyan na rin ang perang bayad namin sayo. Huwag na huwag ka nang tatawag ulit sa numerong ito. Magpalit karin ng numero mo, naiintindihan mo?” Turan ng lalaki sa kabilang linya.

    “Masusunod ho,” Sagot ko. Ako si Pedro at kalauna’y nasa Maynila ako. Napag-utusan ako ng lalaking kausap ko sa telepono. Nagmula pa ako sa Laguna at sa totoo lamang, hindi ko alam ano ang laman ng bayong na ito. Basta’y tinanggap ko na lang ang inalok sa aking trabaho ng kapit-bahay ko. Magpapasko na rin kasi’t kailangan ko ng pera.

    Pumara ako mula sa bus na aking sinasakya’t tinignan ang lugar na pagkikitaan namin ng kukuha nitong bayong na nasa kamay ko. Tirik ang araw ngunit patuloy lamang akong naglakad.

    Sabi sa akin ay may kikitain raw akong lalaki sa may estatwa ni Rizal sa Luneta kaya naman dali dali akong pumunta rito. Nakaputi raw ito na may tatak na Adidas sa kaniyang damit. Hinanap ko ang lalaking kanilang inilarawan ngunit hindi ko ito makita. Maari’y dahil maaga ako kaysa sa napag-usapang oras kaya wala pa ito.

    Ako’y naghintay lamang sa lugar ng tagpuan ng tahimik at patingin tingin lang sa paligid dahil baka naroon na ang lalaki, hindi ko lamang napapansin. Naalala ko bigla na sinabi sa akin na nasa loob rin raw ng bayong na ito ang bayad sa akin kaya naman ito’y sinilip ko.

    Laman laman nito’y mga putting pakete. Hindi ko ito pinag-isipan ng kung ano dahil ang importante sa akin ay ang magiging halaga ng bayad sa akin. Hinalungkat ko ang laman ng bayong at nakita ko na sa wakas ang pera.

    Ngunit ako’y nagtaka dahil sa dami nito. Maghahatid lamang naman ako ng isang bayong, bakit kailangang ganito ang laman nito?

    Kinuha ko ng kaunti ang pera nang hindi ito nilalabas mula sa mismong bayong. Nakita kong may nakadikit ditong papel. “Manahimik ka’t kuhanin mo na lang ang pera,” ang nakasulat.

    “Iyon po! Siya po!” Sigaw ng isang lalaki habang nakaturo sa akin. “Ano hong ako? Wala ho akong ginagawang masama!” Sigaw ko.

    “Inaaresto ka namin.” Sabi ng pulis. “Inosente ako!”

    Tsaka nito’y naglabas ng salamin ang pulis at aking nakita ang sariling nakadamit na puti’t may tatak na Adidas.

    Si Pedro ang mismong dealer ng droga.